عنوان:
(انواع ضد یخ بتن)
انواع ضد یخ بتن:
ضد یخ بتن مسلح
ضد یخ بتن غیر مسلح
ضد یخ بتن به چند صورت می باشد؟
به صورت پودری
به صورت مایع
مزایای ضد یخ بتن
مقاومت در برابر یخ زدگی – کاهش پس زدن در بتن‌های پاششی (شاتکریت) – افزایش سرعت اجرای کار (بازکردن سریع تر قالب ها) – افزایش مقاومت اولیه و نهایی بتن – کاهش میزان گرد و خاک در پاشش بتن به روش خشک
معایب ضد یخ بتن
در صورت عدم رعایت زمان مصرف، سبب کاهش کارایی می شود. به همین دلیل این مواد را باید در آخرین لحظه به بتن اضافه نمود. همچنین معمولا برای حل این مشکل، مواد زودگیر و روان کننده بتن را با هم مصرف می نمایند. به عبارت دیگر در صورت نیاز به استفاده از مواد زودگیر، از مواد روان کننده زودگیر استفاده می نمایند.
ضد یخ پودری
همان طور که پیش از این نیز در مورد آن صحبت کردیم، ضد یخ بتن نیز همانند دیگر مواد انواع مختلفی دارند و در شکل های مختلفی تولید و عرضه می شوند. شکل پودری یکی از انواع ضد یخ هاست. در ترکیب آن از نمک های مختلف معدنی و کلسیم کلراید استفاده شده است. این ضد یخ نیز با افزایش سرعت هیدراتاسیون، گرمای تولید شده در بتن را افزایش می دهد و ضمن گرم کردن بتن، واکنش سخت شدن آن را تسریع می نماید. هم چنین در عین حال به دلیل وجود نمک های معدنی در آن، نقطه انجماد آب موجود در بتن کاهش می یابد و این به آن معنی است که حتی در صورتی که هوا بسیار سرد باشد و گرمای تولید شده توسط واکنش هیدراتاسیون کافی نباشد، فرآیند یخ زدن بتن همچنان دشوار خواهد بود. البته این نوع ضد یخ به خاطر وجود یون کلراید در آن در بتن های مسلح مورد استفاده قرار نمی گیرد، چرا که یون کلراید با حمله به فولاد تقویت شده، آن را دچار خوردگی می کند که می تواند باعث ایجاد آسیب دیدگی شدیدی در بتن گردد.
ضد یخ مایع
یکی دیگر از انواع ضد یخ ها که برای جلوگیری از یخ زدن بتن از آن ها استفاده می شود، ضد یخ بتن مایع هستند. در این نوع ضد یخ از ترکیباتی بر پایه نیتریت های سدیم و کلسیم استفاده شده است. ضد یخ مایع نیز همانند ضد یخ پودری سرعت فرآیند هیدراسیون را افزایش می دهد و این باعث می شود تا سرعت و حجم تولید گرما در بتن افزایش یابد. به این ترتیب دمای بتن بالاتر می رود و از احتمال یخ زدن بتن جلوگیری می شود. یکی از مزیت های مهم ضد یخ های مایع این است که می توان از آن ها در تمامی بتن ها خصوصا بتن های مسلح استفاده کرد. ضد یخ مایع فرآیند گیرش بتن را که به طور معمول حدود ۱۲ ساعت طول می کشد را به ۳ الی ۵ ساعت کاهش می دهد. هم چنین این ضد یخ فاقد یون کلر است که باعث می شود تا به بتن آسیبی وارد نگردد.
انواع ضد یخ بتن بر اساس ترکیبات شیمیایی
هر ماده از ذرات ریزی تشکیل شده که علم شناخت مولکول‌های آن یک شاخه شیمی است. پس اساس شیمیایی مواد را باید در ذرات آن یافت. ترکیبات شیمیایی ضدیخ بتن از نوع پتاسیم کربنات و اتیلن گلیکول امکان تاخیر در گیرش برخی انواع سیمان را دارد. نوع دیگر ضدیخ نمک
کلرید است که کلر محلول در آب به شدت فلز را فرسایش می‌دهد. این دو ترکیب بسیار کم مصرف هستند.
به همین علت سدیم نیترات و سدیم فرمات بهترین ترکیبات ضدیخ موجود در بازار هستند. چون تاخیری در گیرش ایجاد نکرده و اثری روی فلزات نمی‌گذارند.
ضد یخ بتن کلرایدی (ضد یخ بتن غیر مسلح)
ضدیخ بتن کلریدی معمولا به صورت جامد و متشکل از نمک کلر دار است. دو ساختار کلسیم کلرید و سدیم کلرید (نمک طعام) معروف‌ترین گروه ضدیخ بتن کلریدی هستند، که بیش‌تر در ملات و دوغاب مورد استفاده قرار می‌گیرند. در ادامه مرور انواع ضد یخ بتن همان‌طور که از اسم محصول پیداست؛ در شرایط هوای سرد و در جایی که ملات با فلز در ارتباط نباشد، از این ضدیخ استفاده می‌شود. برای کاشی‌کاری و سنگ‌کاری از این ماده در دوغاب ۳ کیلوگرم برای هر مترمکعب بتن استفاده می‌شود. این ماده حرارت‌زایی هیدراتاسیون را بالا بده و از یخ زدن ملات در سرما جلوگیری می‌کند. در کارهای ترمیمی که نیاز به گیرش سریع ملات وجود دارد؛ اندکی ضدیخ ملات سبب تسریع و افزایش کیفیت کار می‌شود.میزان مصرف این ماده بین ۲ تا ۵ درصد وزن سیمان مخلوط است. به عواملی مثل دمای بتن و محیط و عیار سیمان و زمان تندگیری سیمان بستگی دارد. این مواد بهتر است ابتدا در آب حل شده و سپس با ملات اضافه شود تا در ملات پخش و تاثیر بهتری روی ملات بگذارند. استفاده از این مواد در بتن هوازایی زیر ۲% ایجاد کرده و مشکلی در مقاومت نهایی بتن ایجاد نمی‌کند. این ضدیخ یون کلر دارد و رنگ آن سفید است. این ماده خطرزایی ندارد. آتش‌زا نبوده و از لحاظ قلیائیت منع نشده است.
ضد یخ بتن بدون کلراید (ضد یخ بتن مسلح)
یون کلر بسیار فعال است. در محلول آبی زمینه واکنش آن با فلزات فراهم شده و با گذشت زمان فلز پوسیده می‌شود. هرچند ضدیخ کلریدی به عنوان ضدیخ بسیار قوی و کم هزینه است؛ ولی محدودیت کاربرد آن با فلزات سبب عدم توسعه ساخت و مصرف این نمک‌های تندگیر بتن شده است. عموما بتن دارای معایبی است که توسط ترکیب با فولاد رفع می‌شود. سازه بتن آرمه هم در حضور یون کلر فرسوده و تخریب خواهد شد. به همین علت استفاده از ترکیب کلر دار منع شده است.از این ضدیخ برای بتن‌ریزی در هوای خیلی سرد حتی دمای حدود ۱۵- درجه سانتی‌گراد استفاده می‌شود. وقتی پروژه بسیار گسترده باشد و هزینه عمل‌آوری بتن سرسام آور شود. در هر متر مکعب بتن ۲ کیلوگرم از این افزودنی به طور چشم‌گیری از این هزینه می‌کاهد. این افزودنی مقاومت سنین اولیه بتن در ۳ روز و ۷ روز ابتدایی را ۲۰ درصد افزایش داده و فشار وارد به قالب بندی بسیار کم خواهد شد. این ضدیخ اندکی دمای بتن را افزایش داده و به دلیل عدم وجود کلرید در آن در سازه‌های بتن‌آرمه استفاده می‌شود.
میزان مصرف این افزودنی به دما و عیار سیمان بتن بستگی دارد. مثلا در دمای ۵- درجه سانتی‌گراد و عیار ۴۰۰ نیاز به ۱ کیلوگرم بر مترمکعب بتن ضدیخ وجود دارد. در صورتی که اگر دمای هوا به ۱۵- درجه رسیده و عیار بتن ۳۰۰ باشد نیاز به ۴ کیلوگرم ضدیخ بر متر مکعب بتن وجود دارد.
این افزودنی نسبت به بقیه مواد موجود در بازار میزان مصرف پایینی دارد. عملیات تسطیح و پرداخت را دچار مشکل نمی‌کند. در سازه‌های بتنی مثل روسازی و پل‌سازی که زمان بسیار مهم است؛ امکان بهره برداری سریع وجود دارد. این ضدیخ سریع در کامیون در محل پخش شده و توسط آزمایشگاه‌های معتبر کیفیت سنجی مورد تایید قرار گرفته است.
