سنگ های ساختمانی به طور طبیعی حجیم و متراکم هستند و میتوان آنها را به شکل های دلخواه برش زد و در موارد مختلفی از جمله پوشش های دیوارهای داخلی، کف و پلکان، نمای ساختمان، کف خیابان و پیاده رو، زیر سازی جاده ها، تزئینات ساختمان، بام و غیره استفاده کرد.از سنگ ها برای ساختمان سازی از زمانهای بسیار قدیم استفاده شده است. امروزه از انواع متفاوتی سنگ مانند گرانیت، بازالت، سنگ لوح، گنیس، ماسه سنگ، سنگ آهک، مرمر، کوارتزیت و غیره در ساختمان سازی استفاده میشود. در اینجا به چند ویژگی سنگ های ساختمانی اشاره شده است.
ویژگی های سنگ های با کیفیت ساختمان سازی
استحکام
به طور کلی بیشتر سنگهای ساختمانی از استحکام بالایی برخوردارند تا بتوانند در برابر میزان بار و فشار موجود مقاومت کنند. بنابراین هنگام استفاده از این سنگها ، در مورد استحکام آنها نگرانی زیادی وجود ندارد. اما وقتی از سنگها در ساختارهای بزرگ استفاده میشود، باید به توان و مقاومت فشاری آن توجه کرد.
معمولا سنگهای با مقاومت فشاری مناسب بین ۶۰ تا ۲۰۰ نیوتون بر میلی متر مربع هستند.در ضمن مقاومت فشاری برای سنگهای باربر نباید کمتر از ۱۵۰ کیلوگرم بر سانتی متر مربع باشد.
دوام
سنگهای ساختمانی باید در برابر انواع متفاوت نیروهای طبیعی مانند باد، باران، هوازدگی و حرارت دوام بیاورند و بر اثر تماس با این نیروها نباید دچار فرسودگی و تخریب شوند. در واقع اصلی ترین عوامل تخریب سنگها همین نیروهای طبیعی می باشند . هوازدگی در اثر گازهای معلق در هوای شهرهای آلوده مثل دی اکسید کربن بوجود می آید و باعث تغییر رنگ و شکستگی و حتی جدا شدن سنگهای ساختمانی می شوند. از عوامل دیگر هوازدگی مثل انجماد و تبخیر آب در حفره های سنگ ها و حتی خاصیت رنگ بری و اثر گرمایی نور خورشید میتوان نام برد.بهتر است هنگام انتخاب ماندگارترین سنگهای ساختمانی، به ویژگی های سنگهای مختلف و شرایط آب و هوایی آن منطقه توجه کرد. به طور مثال ، سنگهای آهکی مناسب مناطق مرطوب نیستند و خیلی زود دچار فرسایش می شوند.
سختی
سنگهایی که در کف خیابان ها، معابر و یا کف پل ها استفاده می شوند، باید به اندازه کافی سخت باشند تا در برابر نیروهای سایشی حرکت افراد و یا خودروها دوام بیاورند. بنابر این پیش از استفاده از سنگ باید میزان سختی آن سنجیده شود. سختی سنگ را با مقیاس موس می سنجند.
سفتی
سنگهای ساختمانی به ویژه سنگهایی که در جاده سازی استفاده می شوند، باید در برابر نیروهایی چون ارتعاش مقاوم باشند. بنابراین هنگام استفاده از سنگها، میزان سفتی آنها نیز سنجیده می شود.
چگالی نسبی
هرچه چگالی نسبی سنگی بیشتر باشد، آن سنگ سنگین تر و محکم تر خواهد بود. بنابراین برای ساخت سدها، دیوارهای حائل، اسکله ها و هر ساختاری که وظایف سنگینی به عهده دارد، از سنگهای با چگالی نسبی بالا بین ۴/۲ تا ۸/۲ استفاده میشود.
تخلخل و میزان جذب
میزان تخلخل سنگها به مواد سازنده معدنی و تشکیل ساختار سنگی که از آن تولید شده ، بستگی دارد. اگر سنگ استفاده شده منافذ بسیاری داشته باشد، آب باران به راحتی وارد آن شده و موجب پوسیدگی و تخریب آن میشود.بنابراین سنگهای مورد استفاده نباید متخلخل باشند. در واقع هر چه سنگ دارای تخلخل بیشتری باشد، میزان جذب آب در آن افزایش می یابد.چنین سنگهایی در محیط های سرد، هرگز دوام نمی آورند. زیرا آب، وارد سنگ شده و یخ میزند و باعث از هم پاشیدگی سنگ میشود. محدوده مجاز جذب آب در برخی از سنگهای ساختمان سازی به شرح زیر هستند:
ماسه سنگ (۱۰ص) ، سنگ آهک ۱۰٪) ، گرانیت (۱٪) ، سنگ شیل (۱۰٪ ) ، سنگ لوح یا اسلیت (۱٪) و کوارتزیت (۳٪)
تراش
در آوردن سنگ به شکلهای مختلف را تراش گویند. هر قدر سنگها قابلیت تراش بالاتری داشته و راحت برش بخورند، از قیمت سنگ کاسته می شود.باید از سنگهایی استفاده کرد که استحکام و دوام مورد نیاز آنها فدای قابلیت تراششان نشده باشد.
ظاهر سنگ
سنگهایی که برای نمای ساختمان استفاده می شوند باید ظاهر مناسبی داشته باشند. باید بتوانند در برابر پرداخت کاری و عملیات صیقلی کردن ، دوام آورده ورنگشان را از دست ندهند. سنگهای روشن نسبت به سنگهای تیره بهتر هستند زیرا سنگهای تیره به مرور زمان کم رنگ می شوند و فرسوده به نظر میرسند.
کار آمد
سنگهای مورد استفاده در ساختمان سازی باید کارآمد باشند.به سنگهایی کارآمد میگویند که هنگام کار با آنها (تراش ،برش و شکل دهی) دچار مشکل و تخریب نشوند و کار با آنها راحت باشد و در عین حال مقرون به صرفه باشند.
ضد آتش
آتش به ندرت موجب تخریب کلی در کارهای سنگی می شود. ولی سطح نمای گرانیت، مرمر و ماسه سنگها ممکن است در اثر آتش سیاه یا خرد شوند. سنگهای آهکی عموما تحت تاثیر آتش قرار نمیگیرند. فقط سنگهای روشن، به علت اکسید شدن آهن موجود در آنها برای همیشه صورتی رنگ میشوند. بهتر است سنگهای مورد استفاده در ساختمان سازی حاوی کربنات کلسیم، اکسیدهای آهن و آن دسته از مواد معدنی که در برابر انبساط حرارتی ضرایب متفاوت دارند نباشند.
