«الزامات ساختمان های مقاوم در برابر حریق»

ساخت یک سازه کاملا نسوز ممکن است کمی هزینه بر باشد، اما همیشه می توان سازه هایی با مقاومت در برابر حریق با بودجه قابل قبول ساخت. این خواسته را می توان با لحاظ کردن الزامات مقاومت در برابر آتش ساختمان ها به دست آورد. به عنوان مثال، انتخاب مصالح ساختمانی مناسب، رعایت احتیاطات خاص در ساخت و ساز ساختمان ها، نصب سیستم های اعلام حریق، و گذاشتن کپسول های آتش نشانی در هر جا که لازم باشد.

تجربه نشان داده است که رعایت این الزامات می توانند اثر بار آتش در یک ساختمان را بطور قابل ملاحظه ای کاهش دهد، یعنی فشار آتش را در حداقل ممکن نگه دارند. اصطلاح بار آتش نشان دهنده مقدار گرمای آزاد شده بر حسب (کیلوژول بر متر مربع) ، از مساحت کف هر چیز قابل احتراق در محتویات ساختمان، از جمله بخش قابل احتراق خود آن عضو است. و از حاصل ضرب وزن تمام مواد قابل احتراق، در ارزش حرارتی مربوطه، و تقسیم آن بر مساحت کف تعیین می شود.

1- استفاده از مواد مناسب

خواص مواد مقاوم در برابر آتش
1. تحت تاثیر گرما نباید متلاشی شود.
2. نباید در اثر گرما منبسط شود تا تنش های غیر ضروری در ساختمان وارد شود.
3. مواد نباید به راحتی آتش بگیرد.
4. هنگام قرار گرفتن در معرض آتش نباید قدرت خود را از دست بدهد.

ویژگی های مقاومت در برابر آتش مصالح ساختمانی رایج
مواد مختلفی وجود دارد که معمولاً در ساخت و ساز ساختمان ها استفاده می شود. ویژگی های مقاومت در برابر آتش این مواد در زیر مورد بحث قرار می گیرد:

سنگ
رسانای بد گرما است. ماسه‌سنگ‌های دارای دانه‌های آتشین می‌توانند در برابر آتش مقاومت متوسطی داشته باشند. گرانیت زیر آتش متلاشی می شود، سنگ آهک به راحتی خرد می شود و بیشتر سنگ های دیگر در طول دوره سرد شدن، پس از گرم شدن توسط آتش متلاشی می شوند.

آجر
آجرها می توانند تا 1200 درجه سانتیگراد در برابر حرارت مقاومت کنند. در زمان ساخت، اگر از ملات مرغوب برای چسباندن آجرها استفاده شود، مقاومت سازه در برابر حریق چند برابر می شود.

الوار
هر سازه ای که از چوب ساخته شده باشد در اثر آتش سوزی به سرعت تخریب می شود و علاوه بر آن الوار شدت آتش را افزایش می دهد. استفاده از قطعات سنگین الوار در ساختمان ها مطلوب نیست.
برای مقاومت بیشتر الوار در برابر آتش، سطح چوب را با مواد شیمیایی مانند فسفات آمونیوم و سولفات، اسید بوریک و بوراکس می پوشانند. گاهی اوقات رنگ ضد حریق روی سطح چوب مورد استفاده در ساختمان برای بهبود مقاومت اعمال می شود.

بتن
بتن مقاومت بسیار خوبی در برابر آتش دارد. رفتار واقعی بتن در هنگام آتش سوزی به کیفیت سیمان و سنگدانه های مورد استفاده در ساخت و ساز بستگی دارد.
در مورد بتن مسلح و بتن پیش تنیده، چگونگی فولاد بر توانایی مقاومت در برابر آتش تأثیر می گذارد. پوشش بتنی بزرگتر، یک عضو با مقاومت بهتر در برابر آتش است.
بتن تا دمای 250 درجه سانتی گراد مقاومت خود را زیاد از دست نمی دهد،کاهش قدرت آن زمانی شروع می شود که دما از 250 درجه سانتی گراد فراتر رود. به طور معمول، سازه های بتن مسلح می توانند حدود یک ساعت در برابر آتش در دمای 1000 درجه سانتی گراد مقاومت کنند. از این رو، بتن سیمانی به طور ایده آل به عنوان یک ماده مقاوم در برابر آتش استفاده می شود.

فولاد
رسانای خوبی برای گرما است، در حرارت زیاد میله های فولادی استحکام کششی خود را از دست می دهند و در دمای حدود 600 درجه سانتی گراد شروع به تسلیم می کنند. آنها در دمای 1400 درجه سانتیگراد کاملا ذوب می شوند. ستون های فولادی در اثر حریق طولانی مدت ناامن می شوند. تحت قرارگیری مداوم آتش، آرماتورهای فولادی سازه های بتن مسلح را تضعیف می کنند.
از این روست که ستون های فولادی معمولاً با آجرکاری یا با محصور کردن آنها در بتن محافظت می شوند. آرماتور در بتن با پوشش بتنی محافظت می شود در حالی که کوره ها و تیرآهن فولادی با رنگ های مقاوم در برابر آتش اعمال می شوند.

شیشه
رسانای ضعیف گرما است. در هنگام گرم شدن منبسط می شود و هنگامی که خنک می شود، ترک هایی در شیشه ایجاد می شود. شیشه های تقویت شده با مفتول فولادی در برابر آتش مقاومت بیشتری دارند و در طول فرآیند خنک سازی حتی در صورت شکستن شیشه ها در موقعیت اولیه خود باقی می مانند.

آلومینیوم
رسانای عالی گرما است و مقاومت بالاتری در برابر آتش دارد.

آزبست سیمان
این ماده غیر قابل احتراق است و مقاومت بالایی در برابر آتش دارد.

2-انجام اقدامات احتیاطی در ساخت و ساز ساختمان
• ابعاد اجزای ساختمان
• نوع محفظه
• مواد ضد حریق
• الزامات خروج مطابق با استانداردNBC ، که شامل ارائه راه های خروجی کافی به هر ساختمان برای امکان فرار ایمن در مواقع آتش سوزی است، خروجی ها باید بدون مانع و انسداد باشد و با نورپردازی کافی ارائه شود.

3- تهیه سیستم های اعلام حریق و کپسول های آتش نشانی
اقدامات موثری هستند که شامل سیستم های اعلام و تشخیص حریق یا آبپاش هایی هستند که به مداخله انسانی یا فعال سازی خودکار نیاز دارند. و به کنترل گسترش آتش و جلوگیری از آن در زمان آتش سوزی کمک می کنند.

بیشتر بخوانید:
رتبه بندی مقاومت در برابر آتش بتن و عناصر سازه ای بنایی

ریزش ناگهانی عناصر سازه ای بتنی در حین آتش سوزی

حفاظت در برابر حریق ساختمان های مرتفع

رفتار بتن در آتش سوزی شدید

منبع:
theconstructor.org

گردآوری شده توسط سفید بام کرمانیان